Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ "ΠΑΡΑΜΥΘΑ"

Ο ΘΟΔΩΡΗΣ ΙΝΤΑΣ, ΑΦΗΓΗΤΗΣ ΛΑΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ, ΜΟΙΡΑΖΕΤΑΙ  ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ, ΜΑΣ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ ΚΑΙ ΜΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ "ΤΟ ΚΑΣΕΛΑΚΙ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΤΡΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΞΥΛΟΚΟΠΟΥΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΕΣ". 

Ένα από τα ωραιότερα δώρα που μπορεί κανείς να κάνει στα παιδιά είναι να τους διαβάζει ή ακόμη καλύτερα να τους αφηγείται παραμύθια. Κι αν έπρεπε να ξεχωρίσουμε ένα από τα πολυάριθμα οφέλη των παραμυθιών όσον αφορά στην ανάπτυξη των παιδιών, αυτό είναι ότι αποτελούν το μέσον, το τέλειο εργαλείο για να πραγματευτούμε σοβαρά ζητήματα, τα οποία ενδεχομένως να μην είναι τόσο εύκολο να τα θίξουμε με άλλους τρόπους. Όσοι από εμάς είχαμε την τύχη να έχουμε μια γιαγιά ή παππού που να μας αφηγείται παραμύθια στην παιδική ηλικία, ίσως θυμόμαστε ότι αυτά που μένουν, εκτός από τα κλασικά, όπως είναι η Κοκκινοσκουφίτσα ή τα Τρία Γουρουνάκια, είναι μύθοι και θρύλοι της λαϊκής μας παράδοσης, ιστορίες ειπωμένες με ντοπιολαλιές και ιδιαίτερη χροιά στη φωνή. Ιστορίες που έχουν "γράψει" στη μνήμη μας και θα τις θυμόμαστε για πάντα. 
Ο Θεόδωρος Ίντας είναι ένας από τους ανθρώπους της νέας γενιάς, οι οποίοι ευτυχώς έχουν επιλέξει να ασχολούνται με τη λαϊκή μας παράδοση. Από το 2013 αφηγείται λαϊκά παραμύθια σε παιδιά αλλά και μεγάλους, αναζητώντας σε κάθε ιστορία το θετικό. Όπως λέει: " στη σκηνή βρίσκομαι εγώ, οι ιστορίες μου, η μουσική μου και οι γαντόκουκλές μου. Όλες τις ιστορίες που μεταφέρω τις αγαπάω. Μου αρέσει πολύ να βλέπω ανθρώπους να έρχονται κοντά μου για να τους αφηγηθώ παραμύθια. Το παραμύθι με βοηθάει να εξελίσσομαι και να προχωρώ ένα βήμα παραπάνω". 

Ποιες ιστορίες προτιμάτε και με ποιο κριτήριο τις επιλέγετε;
Το βασικό κριτήριο επιλογής μιας ιστορίας είναι το πόσο την αγαπάς και τι έχει να σου δώσει. Αν την αγαπάς πολύ, τότε αυτό μεταφέρεται και στον ακροατή-θεατή γιατί πολύ απλά την αφηγείσαι με την καρδιά σου και αυτό φαίνεται. Αξίζει, πάντως, να αναφέρω ότι ακόμη δεν έχω αποφασίσει αν εγώ διαλέγω να αφηγηθώ τις ιστορίες ή αν οι ιστορίες διαλέγουν εμένα.

Πόσο σημαντικό είναι να αφηγούμαστε παραμύθια στα παιδιά; 
Το παραμύθι είναι θεραπευτικό. Παρηγορεί, συμβουλεύει και ενισχύει. Μέσα από το λαϊκό παραμύθι αναπτύσσεται η φαντασία του παιδιού, ενισχύεται η αυτοεκτίμησή του και το ίδιο αντιλαμβάνεται πως αν αγωνιστεί να ξεπεράσει τα εμπόδια που θα του παρουσιαστούν μπροστά του, τελικά θα τα καταφέρει. Και το πιο σημαντικό είναι ότι όλα αυτά θα τα αντιληφθεί καλύτερα διαβάζοντας ή ακούγοντας το παραμύθι και όχι με υποδείξεις και υπαγορεύσεις των μεγαλύτερων σε ηλικία. Πιστεύω ότι το αντιλαμβάνονται αυτό τα παιδιά και γι αυτό αγαπούν τις ιστορίες της λαϊκής μας παράδοσης.

Μιλήστε μας για το βιβλίο σας "Το κασελάκι και άλλες τρεις ιστορίες για ξυλοκόπους και παράδες". Τι πραγματεύεται; 
Καταρχάς να πω ότι το βιβλίο αυτό απευθύνεται τόσο σε παιδικό, όσο και σε ενήλικο κοινό. Τα τέσσερα παραμύθια που περιλαμβάνει έχουν δύο κοινά χαρακτηριστικά. Από τη μία μεριά συναντάμε την αρχετυπική φιγούρα του ξυλοκόπου, από την άλλη μια πραγματική ανάγκη της ζωής, τα χρήματα. Επίσης, η εικονογράφηση του βιβλίου είναι τέτοια που διευκολύνει το παιδί να βιώσει από μόνο του, με τη φαντασία του, τις ιστορίες.
Μέσα από το βιβλίο αυτό θέλω να αναδείξω το κομμάτι της σχέσης του ανθρώπου με το χρήμα. Στις μέρες μας πολύς κόσμος είναι ιδιαίτερα δυστυχισμένος λόγω των οικονομικών δυσκολιών που περνά και έτσι παραμελεί τα πιο ουσιαστικά πράγματα: να μπορεί να αισθάνεται ευγνωμοσύνη για πράγματα τόσο απλά, μα όχι δεδομένα όπως τη δυνατότητα να περπατάει, να βλέπει, να τρέφεται, να εργάζεται, να απολαμβάνει τους δεσμούς με την οικογένειά του, να κοιμάται στο σπίτι του και τόσα άλλα αγαθά τα οποία για πολλούς άλλους δεν υφίστανται. Ορμώμενος από αυτό αποφάσισα να γράψω ένα βιβλίο με τέσσερα παραμύθια, βάζοντας τους αναγνώστες στη διαδικασία να σκεφτούν, να παρηγορηθούν, να πάρουν θάρρος, να χαρούν, χωρίς, όμως, πρόθεση να τους χειραγωγήσω.
Οι ιστορίες του βιβλίου ανήκουν σε τέσσερις από τις βασικότερες κατηγορίες του παραμυθιακού λόγου. Το παραμύθι "Τα κακάκια της κούκλας" προέρχεται από τα μαγικά παραμύθια, η ιστορία "Ο ξυλοκόπος και τα γρόσια" ανήκει στην κατηγορία των θρησκευτικών παραμυθιών, "Οι τρεις συμβουλές ζωής" είναι μια ιστορία σοφίας και τέλος "Το κασελάκι" ανήκει στην κατηγορία των ευτράπελων παραμυθιών.


H δική μου ανάγνωση

Διαβάζοντας κάθε μία από τις ιστορίες του βιβλίου του Θοδωρή Ίντα καταρχάς αισθάνθηκα ότι απέκτησα μία σύνδεση με την παλαιότερη εποχή. Είναι ωραίο να διαβάζεις σύγχρονες, παιδικές ιστορίες, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να υπάρχουν εκδόσεις που μας δίνουν την αφορμή να γυρίζουμε πίσω στις "ρίζες" μας. Διαβάζοντας το βιβλίο σκέφτηκα ότι δίνει το έναυσμα να συζητήσουμε με τα παιδιά την υπερτιμημένη αξία του χρήματος, την αξία της εργασίας, της ευρηματικότητας σε καιρούς δυσκολίας, αλλά και άλλων αρετών, όπως είναι η διακριτικότητα, η στοχοπροσήλωση, ο έλεγχος του θυμού μας, η καλή πρόθεση.  Αν έπρεπε να ξεχωρίσω μία από τις τέσσερις ιστορίες είναι "Οι τρεις συμβουλές ζωής", τις οποίες, όταν θα διαβάσετε κι εσείς, θα καταλάβετε πόσο σημαντικό είναι να τις δώσουμε στα παιδιά γιατί θα τους βοηθήσουν πολύ στην ενήλικη ζωή τους.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Εντύποις, σε εικονογράφηση Μελίτας Αντωνιάδου. Στον πρόλογο υπάρχει το αναλυτικό σχόλιο του δασκάλου-αφηγητή λαϊκών παραμυθιών Δημήτρη Β. Προύσαλη, ενώ στο τέλος ο αναγνώστης μπορεί να διαβάσει μια σύντομη παραμυθολογική προσέγγιση των ιστοριών, στη λογική της επιστημονικής ανάδειξης του υλικού που κρύβει συνήθως περισσότερα από όσα "ακούγονται" σε κάθε συνθήκη, προφορική ή έντυπη.


* Ο Θεόδωρος Ίντας είναι, μεταξύ άλλων, απόφοιτος του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Κρήτης και του Τμήματος Υποκριτικής, Θεάτρου και Κινηματογράφου του ΙΕΚ Αμαρουσίου. Έχει παρακολουθήσει διετές εργαστήριο πάνω στην τέχνη της αφήγησης με τον γνωστό "παραμυθά" Δημήτρη Προύσαλη, ενώ έχει συμμετάσχει και σε βιωματικά σεμινάρια για την αφηγηματική τέχνη με Έλληνες και ξένους αφηγητές. Περισσότερες πληροφορίες για το έργο του και τις αφηγήσεις που κατά καιρούς οργανώνει μπορείτε να βρείτε στο thodorisintas.blogspot.com.