ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Στο πλαίσιο της εισήγησής του, με τίτλο "Art therapy: Ερμηνεύουμε τις ζωγραφιές παιδιών και ενηλίκων", ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής Χρήστος Σιώτης αναφέρθηκε στα αναπτυξιακά στάδια του παιδιού, από την στιγμή που έρχεται στον κόσμο μέχρι την προεφηβεία. Πρόκειται για στάδια, τα οποία είναι καλό να γνωρίζουμε ως γονείς, έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να καταλαβαίνουμε τις ανάγκες των παιδιών μας και να είμαστε "ετοιμοπόλεμοι". Ας τα δούμε αναλυτικά.

Τα στάδια ανάπτυξης (σύμφωνα με τον Freud)

* Στοματικό στάδιο
Διαρκεί μέχρι τους πρώτους 18 μήνες της ζωής του μωρού. Σε αυτό το στάδιο, το μωρό βιώνει αυτό που οι επιστήμονες της ψυχικής υγείας ονομάζουν "πρωταρχικό ναρκισσισμό". Το μωρό χαρακτηρίζεται από αμφιθυμία, υπό την έννοια ότι, όταν χορταίνει νιώθει χαρά και αγάπη, όταν πεινάει νιώθει "μίσος" και φόβο, διότι οι ανάγκες του δεν ικανοποιούνται, με αποτέλεσμα να κλαίει ασταμάτητα. Αλληγορικά, η ψυχοθεραπεύτρια Melanie Klein αναφέρεται σε αυτό ως " ο καλός και ο κακός μαστός. Σε αυτό το στάδιο, το μωρό δεν έχει εικόνα του εαυτού του και λειτουγεί μόνο με το ένστικτο.

 * Πρωκτικό στάδιο
Διαρκεί μέχρι τον 3ο χρόνο ζωής και αφορά στην αρχή της ανεξαρτητοποίησης του παιδιού, μέσα από τον έλεγχο των σφιγκτήρων του και την εκπαίδευση τουαλέτας. Σε αυτό το στάδιο γίνεται και η πρώτη ψυχο-συναλλαγή με τον έξω κόσμο και ειδικά με την μητέρα, η οποία του μαθαίνει πώς να πηγαίνει στην τουαλέτα. Κάπου εδώ μπαίνουν και τα πρώτα "πρέπει" (πχ πρέπει να κάνεις τα κακά στην τουαλέτα, πρέπει να μην λερώνεσαι πια). Όπως τόνισε ο κ. Σιώτης, είναι σημαντικό ο έλεγχος των σφιγκτήρων του παιδιού να επιβραβεύεται μόνο ηθικά και όχι υλικά.

* Φαλλικό στάδιο (οιδιπόδειο)
Διαρκεί από τα 3 μέχρι και τα 5 χρόνια της ζωής του παιδιού. Το κορίτσι σταδιακά αρχίζει να απομακρύνεται από την μαμά (και αντίστοιχα το αγόρι από τον μπαμπά) και προσκολλάται στον πατέρα.

* Λανθάνουσα περίοδος
Διαρκεί μέχρι την προεφηβεία. Το παιδί, σε αυτό το στάδιο ανάπτυξης, αρχίζει να ταυτίζεται με τον γονέα του ίδιου φύλου.