ΠΑΙΖΟΥΜΕ;

ΚΑΘΙΣΤΕ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΧΑΛΙ (Ή ΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΙΟ...ΚΑΝΟΝΙΚΟΥΣ) ΚΑΙ ΣΤΡΩΣΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΤΙΔΑ. ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΦΟΡΜΗ ΓΙΑ ΜΑΘΗΣΗ

Tην περίοδο του χειμώνα, η οικογένεια περνά περισσότερες ώρες στο σπίτι και εμείς οι γονείς θα πρέπει να γινόμαστε λίγο περισσότερο ευρηματικοί σε σχέση με την απασχόληση των παιδιών, μιας και ο καιρός δεν επιτρέπει συχνά να τους βγάζουμε στα πάρκα και τις παιδικές χαρές. Αν βλέπουμε ότι τα παιδιά αρχίζουν να ξετρυπώνουν διάφορα απίθανα αντικείμενα από συρτάρια, μαλώνουν μεταξύ τους η μαζί μας ή κάνουν ζημιές, αυτό πιθανότατα οφείλεται στο ότι βαριούνται και κάπου εκεί θα πρέπει να δράσουμε άμεσα. Μία έξυπνη λύση απασχόλησης (και μέσω αυτής ηρεμίας), με πολλαπλά οφέλη για όλους, είναι τα επιτραπέζια παιχνίδια.
Αποτελούν μία πρώτης τάξης επιλογή για να περάσουμε χρόνο μετα παιδιά-και αυτά μαζί μας- και μέσω αυτού του κοινού, διασκεδαστικού και άκρως αγχολυτικού χρόνου, να τονώσουμε την επικοινωνία μαζί τους, αλλά και να τους βοηθήσουμε να αναπτύξουν μια σειρά από δεξιότητες και αρετές. Φέτος, ο Χάρης ζήτησε από τον Άγιο Βασίλη το κλασικό επιτραπέζιο "Μάντεψε ποιος", που έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές και ο τρόπος που εμπλέκεται στο παιχνίδι με κάνει συχνά να γελάω. Γελάω κυρίως γιατί δεν έχει μάθει ακόμη να χάνει και όταν αυτό συμβαίνει εκνευρίζεται, βρίσκοντας ένα κάρο λόγους να ακυρώσουμε το παιχνίδι, πολύ απλά διότι "δεν είναι δίκαιο".

Τι προσφέρουν τα επιτραπέζια

Να, λοιπόν, ένα από τα οφέλη των επιτραπέζιων: διδάσκουν στα παιδιά πώς να διαχειρίζονται τη νίκη αλλά και την ήττα, κάτι που θα τους βοηθήσει τόσο πολύ και στη ζωή τους. Ανάλογα με το στόχο και το περιεχόμενο του παιχνιδιού, μαθαίνουν, επίσης, να εξοικειώνονται με σχήματα, γράμματα και αριθμούς, με τα χρήματα και τις συναλλαγές (βλέπε Μονόπολη), ακονίζουν την παρατηρητικότητα και τη μνήμη τους, καλλιεργούν την αφή, μαθαίνουν να λειτουργούν σε ομάδες. Παράλληλα, τα παιδιά μαθαίνουν να συγκεντρώνονται σε ένα στόχο. Αξίζει να ξεκαθαρίσουμε ότι τα παιχνίδια δεν χρειάζεται να είναι στο σύνολό τους υπερβολικά διδακτικά. Και μόνο που μέσα από αυτά το παιδί θα μιλήσει, θα μοιραστεί, θα χρειαστεί να περιμένει τη σειρά του (μέγα θέμα) και θα απολαύσει την αλληλεπίδραση με ένα άλλο παιδί ή με τον γονιό του, αρκεί.
Οριοθέτηση: Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά των παιχινιδιών είναι ότι έχουν κανόνες, άρα όρια. Ζώντας σε μια πολυσύνθετη κοινωνία, τα παιδιά χρειάζονται όρια και στη ζωή τους για να νιώθουν ασφαλή και να πετύχουν σε κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο και είναι ωραίο αυτό να το μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι.

Πότε να τους μάθουμε να χάνουν

Για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, από τα 3 έως και τα 5 έτη, το να καταφέρουν να κερδίσουν αποτελεί μεγάλο επίτευμα και θα λέγαμε ότι επιτρέπεται να τους "βοηθούμε" να κερδίζουν. Ωστόσο, από τα 6 και μετά, αρχίζουν και τα ίδια να επεξεργάζονται την αξία του δίκαιου παιχνιδιού (fair play), όταν, για παράδειγμα, βλέπουν τον συμπαίκτη τους να στενοχωριέται επειδή έχασε την παρτίδα.  Όποτε παρατηρούμε εντάσεις, όταν κάποιος προσπαθεί να κάνει ζαβολιά, είναι καλό να θέτουμε ένα απλό ερώτημα: "Σεβόμαστε τους κανόνες ή μήπως κλέβουμε;". Είναι, επίσης, καλό να μάθουμε στα παιδιά ότι, όταν κερδίζουμε, δεν χρειάζεται να πανηγυρίζουμε υπερβολικά ούτε να κοροϊδεύουμε τους χαμένους, πολύ απλά γιατί κι εμείς θα βρεθούμε κάποια στιγμή στη θέση τους και θα νιώσουμε πολύ άσχημα. Και κάτι αστείο που μου συμβαίνει προσωπικά και πρέπει να προσέξουμε: πάνω στο παιχνίδι, μπορεί να "φουντώσει" και ο ενήλικος ανταγωνισμός. Θα πρέπει να τον δαμάσουμε...με το παιδί μας παίζουμε:)

Επιλέγοντας παιχνίδια ανά ηλικία

Όπως αναφέραμε και παραπάνω, ο μακροπρόθεσμος στόχος των παιχνιδιών είναι να διδάξουν αξίες, ηθική, ακαδημαϊκές δεξιότητες και τη σημασία να συμμορφώνεται κανείς με τους κανόνες. Στα πρώτα χρόνια της ζωής τους τα παιδιά, μέσα από το παιχνίδι, νιώθουν αυτοεκτίμηση και απολαμβάνουν να παίζουν με άλλα παιδιά ή ενήλικες. Αν, λοιπόν, παίζετε με περισσότερα από ένα παιδιά, μπορείτε να χωριστείτε σε ομάδες και να μοιράσετε ρόλους στους οποίους, ανάλογα με την ηλικία τους, μπορούν να ανταποκριθούν με επάρκεια. Το μικρότερο, για παράδειγμα, μπορεί να ρίχνει τα ζάρια στη Μονόπολη και το μεγαλύτερο να χειρίζεται τα χρήματα για την αγορά ακινήτων.  Φροντίστε να εξάρετε τη σημασία των ρόλων, έτσι ώστε κανένα παιδί να μη νιώθει λιγότερο σημαντικό για το παιχνίδι.
Προς τα 5 χρόνια, τα παιδιά έχουν πιο εκλεπτυσμένες νοητικές δεξιότητες και μπορούν να δοκιμαστούν σε αριθμητικές πράξεις, γράμματα, γενικώς παιχνίδια που βασίζονται στη γραφή. Ήδη από τα 6 τους χρόνια, τα παιδιά προτιμούν παιχνίδια στρατηγικής. Προσωπικά, αν θα μπορούσα να προτείνω κάποια επιτραπέζια, θα έλεγα το Scrabble (junior), τη Μονόπολη (junior), κάποια λίγο πιο σύνθετα παζλ (πχ με χάρτες, έτσι ώστε να μαθαίνουν, ταυτόχρονα, και Γεωγραφία). Αυτά, όμως, είναι μόνον προτάσεις. Στην αγορά υπάρχουν εκατοντάδες επιτραπέζια που μπορούμε να επιλέξουμε για να παίξουμε με τα παιδιά μας και να μάθουμε όλοι μαζί.

"Επίκαιρη" εν αναμονή των Αλκυονίδων:) Με το πατίνι τρέχουν και εκτονώνονται, με το παιχνίδι ηρεμούν και συγκεντρώνονται. Και τα δύο, εξίσου σημαντικά! Και να φανταστεί κανείς ότι το συγκεκριμένο επιτραπέζιο είναι των δεύτερων, ενήλικων πλέον, ξάδελφών του:)