ΕΙΜΑΙ Η ΜΑΙΡΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΑ (ΓΙΑΤΙ ΜΑΛΛΟΝ ΤΟ ΘΕΛΩ)

Οι σύγχρονες γυναίκες είναι χειραφετημένες, έχουν στην πλειοψηφία τους το δικό τους πορτοφόλι και μάλιστα κάποιες από αυτές διατηρούν διευθυντικά πόστα. Κι ενώ θα περίμενε κανείς ότι η λεγόμενη ισότητα στους ρόλους θα έβρισκε ουσιαστική εφαρμογή και στο σπίτι, φαίνεται ότι η πλειοψηφία των γυναικών εξακολουθεί να κρατά τα σκήπτρα σε ό,τι έχει να κάνει με τις δουλειές του σπιτιού, το μαγείρεμα και φυσικά την ανατροφή των παιδιών. Ειδικά ως προς τα παιδιά, αυτό που προσωπικά έχω συνειδητοποιήσει, μέσα από συζητήσεις με μαμάδες, είναι ότι κατέχουμε τη μερίδα του λέοντος σε ό,τι έχει να κάνει με την φροντίδα τους.
Προσοχή: σε αυτό δεν "φταίνε"-τουλάχιστον εξ ολοκλήρου-οι μπαμπάδες, οι οποίοι μπορεί να τεμπελιάζουν, να θεωρούν ότι δεν θα τα καταφέρουν ή να ακολουθούν το στερεότυπο ότι "αυτά είναι γυναικείες δουλειές", "η μαμά ξέρει καλύτερα". Πολλές φορές εμείς οι ίδιες δεν τους δίνουμε το χώρο να βοηθήσουν, έχοντας την εσφαλμένη εντύπωση ότι εμείς ξέρουμε καλύτερα. Έτσι, καταλήγουμε να είμαστε συγκεντρωτικές, να κουραζόμαστε ακόμη περισσότερο και τελικά να μη χαιρόμαστε όσο θα έπρεπε το ρόλο της μητρότητας. Το ερώτημα είναι: οι μπαμπάδες είναι τόσο ανεπαρκείς, τελικά ή μήπως εμείς τους θεωρούμε ανεπαρκείς, ό,τι κι αν κάνουν; Ένα άλλο ερώτημα είναι: οι μπαμπάδες θέλουν να βοηθήσουν ουσιαστικά ή μήπως και αυτοί βολεύονται πίσω από τη μητρική αγκαλιά;

Μητέρες που ελέγχουν
Οι ψυχολόγοι χαρακτηρίζουν αυτό το φαινόμενο ως "μητρικό έλεγχο". Οι μαμάδες ελέγχουν τους μπαμπάδες όσον αφορά στις ευθύνες τους στο σπίτι ή στην αλληλεπίδραση που αναπτύσσουν με τα παιδιά. Έρευνες της τελευταίας εικοσαετίας έχουν δείξει ότι υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στο πόσο ελεγκτικές είναι οι μητέρες όσον αφορά τη γονεϊκότητα του συντρόφου τους και στην ποσότητα της γονεϊκότητας που, τελικά, ο ίδιος ασκεί. Αυτό σημαίνει ότι όσο περισσότερο μια μητέρα θέλει να έχει τον έλεγχο, τόσο λιγότερο ο μπαμπάς ασχολείται με τα παιδιά.
Οι μητέρες που θέλουν να έχουν τον έλεγχο αναφέρονται στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία από τη δεκαετία του 1970, μετά το δεύτερο κύμα φεμινισμού που ώθησε τους ειδικούς να εκτιμήσουν και να επαναπροσδιορίσουν τη δυναμική της οικογένειας. Έρευνα που δημοσιεύθηκε το 1999 έδειξε ότι στις οικογένειες με δύο εργαζόμενους γονείς, οι μητέρες που ήθελαν να έχουν τον έλεγχο ασχολούνταν με την οικογένεια πέντε ώρες περισσότερες την εβδομάδα σε σύγκριση με εκείνες που επέλεγαν να συνεργαστούν με τον σύζυγο.
Έκτοτε παραγματοποιήθηκαν ποικίλες μελέτες, σε μια προσπάθεια κατανόησης των μηχανισμών πίσω από την ελεγκτική μητέρα και το ρόλο που παίζει στη διαιώνιση, τελικά, της ανισότητας των δύο φύλων μέσα στην οικογένεια. Έρευνα των Schoppe-Sullivan βρήκε ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να γίνονται ελεγκτικές όταν αντιλαμβάνονται τη σχέση με τον σύντροφό τους ως πιο ασταθή, όταν νιώθουν άγχος ή θλίψη, όταν οι μπαμπάδες δεν έχουν αυτοπεποίθηση ή όταν οι ίδιες έχουν βάλει τον πήχυ της γονεϊκότητας πάρα πολύ ψηλά.  Σε άλλη μελέτη φάνηκε ότι όσο πιο σεξιστική αντιμετώπιση είχε μια γυναίκα απέναντι στους άνδρες τόσο πιο ελεγκτική γινόταν.

Ο μύθος της τέλειας μητέρας 
Σε κοινωνικό επίπεδο, οι μητέρες υπόκεινται σε μια ευρεία γκάμα πιέσεων, οι περισσότερες εκ των οποίων τις κάνουν να αισθάνονται ότι μπορούν και καλύτερα, ακόμη κι αν τα παιδιά τους είναι επιμελή και χωρίς προβλήματα. Τα μηνύματα κριτικής βρίσκονται παντού: στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στα πάρκα και τις παιδικές χαρές, σε ομάδες μαμάδων, σε χώρους ψυχαγωγίας. Αυτές οι πιέσεις ενοχλούν ακόμη και τις πιο φανατικές φεμινίστριες. Ίσως εξαιτίας όλης αυτής της πίεσης, ακόμη και ασυνείδητα, να αποκλείουν τους μπαμπάδες από πολλά.
Εκείνο που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να υπογραμμίσουμε πως όταν οι μητέρες επικεντρώνονται στο πώς να είναι ελεγκτικές, αυτό δεν τους βοηθά να δουν καθαρά τη δυναμική της συν-γονεϊκότητας στο σπίτι τους. Σε αυτό τον ρόλο δεν είναι μόνες τους και το "κλειδί" για μια υγιή οικογενειακή ζωή λέγεται συνεργασία. Εκείνο που, ίσως, θα πρέπει να καταλάβουν είναι ότι δεν είναι υποχρεωμένες να είναι τέλειες σε όλα. Θα πρέπει να αποκρούουν κοινωνικές πιέσεις και επιταγές που τους επιβάλλουν να παίζουν τον ρόλο του γονιού που έχει τον έλεγχο, μόνο και μόνο επειδή είναι οι μητέρες κι έτσι "πρέπει" ή "είθισται".  

Εκπαιδεύοντας τον μπαμπά
Είναι θετικό ότι πλέον οι μπαμπάδες θέλουν και πολλές φορές αποζητούν να βοηθήσουν στο μεγάλωμα των παιδιών, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να τους αλλάξουν την πάνα όταν είναι μωρά, να ξενυχτήσουν όταν έχουν πυρετό ή να τους ταϊσουν. Εκείνο που οι μητέρες θα πρέπει να κάνουν είναι να τους αφήσουν χώρο και χρόνο να αντεπεξέλθουν, χωρίς παρεμβάσεις. Να καλλιεργήσουν από νωρίς ένα αίσθημα εμπιστοσύνης απέναντί τους, ακόμη κι αν οι πρώτες φορές που κάνουν κάτι είναι καταστροφικές. Άλλωστε, ποιος είναι αυτός που δεν κάνει λάθη; Ακόμη και οι μαμάδες τα θαλασσώνουν καμιά φορά. Εκείνο που απαγορεύεται είναι να υπάρχουνν αλληλοκατηγορίες, ειδικά όταν το παιδί ή τα παιδιά είναι παρόντα.

Καθορισμός προτεραιοτήτων
Οι σύγχρονες γυναίκες πάσχουμε από ψυχαναγκασμούς. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να δουλέψουμε. Όσο δύσκολο κι αν είναι, θα πρέπει να θέσουμε προτεραιότητες. Για παράδειγμα, θα πρέπει να σκεφτούμε: Τι είναι προτιμότερο; Ν' αφήσουμε άπλυτα τα πιάτα και να παίξουμε όλοι μαζί στο πάτωμα ή να προτάξουμε τις δουλειές του σπιτιού, να κουραστούμε κάνοντάς τις και στη συνέχεια να μην έχουμε καμιά όρεξη να ασχοληθούμε με τα παιδιά; Και σε αυτή την περίπτωση, είναι σημαντικό η δική μας αντίληψη να συμβαδίζει με εκείνη του συζύγου. Διότι καμιά φορά οι άνδρες απαιτούν τάξη και καθαριότητα, ακόμη κι αν δεν το λένε ρητά. Εκεί χρειάζεται να γίνει μια ουσιαστική συζήτηση. Διότι η ισότητα των φύλων δεν είναι μόνο θεωρία, αλλά και πράξη. Και από τους δύο.