ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ, ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

Αφιερωμένη στα δικαιώματα των παιδιών, των μελλοντικών ενηλίκων, των φορέων της ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον είναι παγκοσμίως η σημερινή. Μια καλή αφορμή για να στοχαστούμε όλοι εμείς, γονείς, κηδεμόνες, φροντιστές, εκπαιδευτικοί και φορείς πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να ζουν υγιή, χαρούμενα και όπως ακριβώς αρμόζει στην ηλικία τους: ανέμελα!

Η Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού
Από το 1989, η διεθνής κοινότητα δεσμεύθηκε να προστατεύει τα δικαιώματα των παιδιών, με την υιοθέτηση της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Πρόκειται για έναν νομικά δεσμευτικό κώδικα που θέτει στοιχειώδεις αρχές για την ευημερία των παιδιών στα διάφορα στάδια εξέλιξής τους και αποτελείται από 54 επιμέρους άρθρα. Τα άρθρα αυτά μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τέσσερις κατηγορίες:
* Δικαιώματα επιβίωσης: Καλύπτουν το δικαίωμα του παιδιού για ζωή, αλλά και τις βασικές, για την ύπαρξή του, ανάγκες: ένα επαρκές επίπεδο επιβίωσης, στέγη διατροφή και πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες.
* Δικαιώματα Ανάπτυξης-Εξέλιξης: Συμπεριλαμβάνουν όλα όσα τα παιδιά χρειάζονται για να μπορέσουν να εκμεταλλευθούν στο έπακρο τις δυνατότητές τους (εκπαίδευση, παιχνίδι και αναψυχή, πολιτιστικές εκδηλώσεις, πρόσβαση σε υπηρεσίες, ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας.
* Δικαιώματα Προστασίας: Απαιτούν τα παιδιά να προφυλάσσονται από κάθε είδους κακοποίηση, αμέλεια και εκμετάλλευση. Καλύπτουν θέματα όπως είναι η ειδική φροντίδα για προσφυγόπουλα, βασανιστήρια, κακοποίηση στο σωφρονιστικό σύστημα, ανάμειξη σε εμπόλεμες διαμάχες, εργασία ανηλίκων, χρήση ναρκωτικών και σεξουαλική εκμετάλλευση.
* Δικαιώματα Συμμετοχής: Επιτρέπουν στα παιδιά να παίζουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία και τα έθνη τους. Αυτά περικλείουν την ελευθερία να εκφράζουν τη γνώμη τους, να έχουν λόγο σε ζητήματα που αφορούν στη ζωή τους, να συμμετέχουν σε οργανώσεις και να συναθροίζονται ειρηνικά.

Βήματα προόδου αλλά και μεγάλες ανισότητες
Χάρη στις πολιτικές που ακολουθούνται τα τελευταία 30 περίπου χρόνια στο πλαίσιο της Σύμβασης, ο αριθμός των παιδιών που πεθαίνουν παγκοσμίως κάθε χρόνο έχει μειωθεί στο μισό (από 12 σε 6 εκατομμύρια). Το ποσοστό των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας έχει, επίσης, μειωθεί σημαντικά (από 47% σε 18%), ενώ, όσον αφορά, στην παιδική εργασία, ο αριθμός των παιδιών ηλικίας 5-17 χρόνων που εργάζονται έχει μειωθεί κατά ένα τρίτο. Τέλος, αναφορικά με την υγιεινή, σχεδόν τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού έχει πρόσβαση σε βελτιωμένες εγκαταστάσεις (περίπου 2 δισεκατομμύρια άτομα περισσότερα από το 1990).
Ωστόσο, πολλά μένει ακόμη να γίνουν και αυτό το αποτυπώνουν ανάγλυφα οι αριθμοί:
* 58 εκατομμύρια παιδιά πρωτοβάθμιας σχολικής ηλικίας δεν πηγαίνουν στο σχολείο.
* Ένα στα τέσσερα παιδιά παγκοσμίως είναι καχεκτικά, εξαιτίας χρόνιου υποσιτισμού κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων ζωής τους.
* Σχεδόν 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι (1 στους 3 παγκοσμίως) δεν έχουν πρόσβαση σε βελτιωμένς εγκαταστάσεις υγιεινής.
* Τα πιο περιθωριοποιημένα παιδιά-από φτωχές οικογένειες, παιδιά μειονοτήτων, με ειδικές ανάγκες, παιδιά που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές, είναι εκείνα που τις περισσότερες φορές δεν έχουν πρόσβαση στις βασικές υπηρεσίες και την προστασία που χρειάζονται για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους.
Παρά την παγκόσμια πρόοδο, 1 στα 12 παιδιά σε όλο τον κόσμο ζουν σε χώρες όπου οι προοπτικές τους σήμερα είναι χειρότερες από αυτές των γονέων τους, σύμφωνα με ανάλυση της UNICEF. Σύμφωνα με την ανάλυση, 180 εκατομμύρια παιδιά ζουν σε 37 χώρες όπου είναι πιο πιθανό να ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, να είναι εκτός σχολείου ή να χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας βίας, σε σύγκριση με παιδιά που ζούσαν σε αυτές τις χώρες πριν 20 χρόνια.

Η κατάσταση στην Ελλάδα
Σύμφωνα με την Έκθεση της UNICEF για τα Ελληνόπουλα (Τα Παιδιά της Κρίσης, 2017), τα παιδιά στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν σαφώς υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας από ότι οι ενήλικες. Πιο αναλυτικά, ο κίνδυνος σχετικής φτώχειας των παιδιών από 23% το 2009 αυξάνει σε 28,8% το 2012 και στη συνέχεια μειώνεται ελαφρά στο 26,6% το 2014. Αυτό σημαίνει ότι μισό εκατομμύριο παιδιά στη χώρα ζουν σε φτωχές οικογένειες.

Δράσεις με αφορμή τη σημερινή μέρα
Σήμερα, από τις 2μμ εως τις 6μμ, η ΑΡΣΙΣ, Κοινωνική Ομάδα Υποστήριξης Νέων, θα βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (Αγίας Σοφίας με Ερμού), θα παίξει με τα παιδιά, θα μοιράσει ενημερωτικό υλικό και θα συζητήσει μαζί τους για τη σημασία αυτής της σπουδαίας μέρας.
Εξάλλου, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού (20 Νοεμβρίου), οι συγγραφείς Στέλλα Μαβίδου και  Μαρία Θεοχάρη παρουσιάζουν σε λίγη ώρα την ιστορία του βιβλίου τους  «Ο Δικαιωματούλης  και το Μαγικό Φίλτρο της Αγάπης», στην Κεντρική Παιδική Βιβλιοθήκη (Εθνικής Αμύνης 27).  Ένας δράκος ο φαταούλας κλέβει τα όνειρα των παιδιών… Η νεράιδα της Δικαιοσύνης αναλαμβάνει δράση και με τον βοηθό της τον Δικαιωματούλη, προσπαθεί να χαρίσει ξανά το χαμόγελο. Σε αυτή τη δύσκολη αποστολή καλούνται τα παιδιά όλου του κόσμου να βοηθήσουν! Τι λέτε, θα καταφέρουν όλοι μαζί να αλλάξουν τον φαταούλα;
Το παραμύθι ξεκινά με την αφήγηση και τη δραματοποίησή του , στο οποίο θα συμμετέχουν ενεργά οι μικροί μας φίλοι ενσαρκώνοντας τους ήρωες και τραγουδώντας  τα τρία τραγούδια για τα δικαιώματα των παιδιών. Στη συνέχεια θα στολίσουν τον «μαγικό ουρανό» με τα αστέρια των δικαιωμάτων τους. Ακολουθεί  παιχνίδι παντομίμας, καθώς και ένα ακόμα επιδαπέδιο παιχνίδι κατά το οποίο τα παιδιά θα έχουν στόχο να νικήσουν το «δράκο» που τους κλέβει τα δικαιώματα.
Ενημερωθείτε για τις δράσεις στους κατά τόπους δήμους και κάντε μια βόλτα με τα παιδιά σας. Αξίζει τον κόπο!

 «Το παιδί πρέπει να γνωρίζει ότι είναι ένα θαύμα, ότι από την αρχή του κόσμου και μέχρι το τέλος του δε θα υπάρξει άλλο παιδί σαν κι αυτό», Pablo Casals